Биики_Домох

Далан: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыгаКэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Soppuruon (ырытыы | суруйуу)
249 уларытыы
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Created page with "Степанова Юлия Далан «Дьыл5ам миэнэ» айымньытыгар учуутал туьунан суруйуута Александр Никол..."
1 устуруока:
Степанова Юлия
'''Далан''' - саха суруйааччыта.
Далан «Дьыл5ам миэнэ» айымньытыгар учуутал туьунан суруйуута
 
{{Q|Хааннаах илкээни|Ааптар=Тулаайах оҕо, Далан}}
Александр Николаевич Яковлев – Далан роман-эссетыгар хайдах репрессия5а тубэьэн эрэйи кербутун, хаайыы оло5ун-дьаьа5ын киьини долгутар гына суруйар.
{{Q| Дьылҕам миэнэ |Дьыкты саас,Далан}}
Далан романын «Учууталлар» диэн чааьыгар хаайыыга сытан керсубут учууталлар туьунана сурдээх истинник суруйбут. Бу манна икки учуутал туьунан кэпсэнэр: Прокопий Данилович Яковлев –
 
кырдьа5ас уонна Михаил Платонов – эдэр
== Дьикти саас ==
Прокопий Данилович Яковлев туьунан Далан маннай дьон санатыттан арыгыьыт, охсуьуук киьи диэн билэр эбит. Онтон хаайыы быыьыгар керсен, чугасыьан, итэ5эйэн, эрэнэн кэпсэтэр, а5атын кэриэтэ саныыр киьитэ буолбута. «Прокопий Данилович мин ордук себулээбитим, ытыктаабытым диэн кини дьиннээх былыргы буьарыылаах-хатарыылааах интеллигенин иьин, суобас, чиэс, майгы-сигили ырааьа киниэхэ баарын иьин» - диэн ахтан суруйар. Дьон кырдьа5ас учууталы бандьыыты курдук кэпсиирэ, онтон Далан бэйэтэ ыйыппытыгар «Мин кырдьык иьин охсуьабын» - диэн эппиэттиир. Прокопий Данилович репрессия5а тубэспит буруйа диэн киьи кулуе5эр диэри малааьыныгар Ленин мэтириэтэ алдьаммыт эбит. Кини следователлэр доппуруостарыгар бэйэтин иннитин, кырдьыгын иьин кыайыа5ар диэри кыргыспыт.
*Людмила Сергеевна сыыйа кытарар. Суох, тэтэрэр, кытарар диэҕи ити тыл олус салаҥ. Аан бастаан имнэриттэн саҕалаан иэдэстэрэ тэтэрэллэр, онтон кулгаахтара, хомурҕаннара. Чап-чараас үрүҥ тирии тугу кистиэй?
Эдэр учуутал Михаил Николаевич Платонов эмиэ репрессия5а тубэьэн хаайыыга киирэн Даланы кытта керсубут. Далан суруйар: «Сана дьоннор кэллэллэр эр эону-маны истээри, сонуургуур угэспитинэн биьиги саба туспуппут. А5ыйах саха быыьыгар аргыый сыыйан санарбыт бутэн,и куоластаах, тула еттун хайдах эрэ суелургуурдук, кулуу гыммыттыы керутэлээбит хатыныр киьи баара». Бу Миша Платонов эбит, Ханаластаа5ы Ей оскуолатын нуучча тылын учуутала. Кини о5о эрдэ5иттэн ыарахан олох оскуолатын барбыт, ол туьунан «Жизнь Миши Платонова» уон туертээх уолчаан хайдах эрэйдэммитин туьунан республиканскай хаьыакка тахсыбыт эбит. . Онтон кэнники уерэхтэнэн, кэргэннэнэн , ыал буолан сана учугэйдик олорон истэ5инэ репрессия5а тубэьээхтээбит. Миша Платоновы ыар оло5о хадаар еьес гына ииппит. Ол иьин Березовскайдаах Филиппов араастаан онон-манан киирэ-тахсан сордообуттарын да иьин адьас бэриммэтэх.
:"Дьикти саас" арамаан. Маҥнайгы чааһа.
 
«Мин хаайыыга керсубут ити икки кырдьа5астаах эдэр саха учууталларынан, кинилэр мунура суох былаастаах МГБ органнарыгар бэрриммэтэх, сурдэрэ тостубатах, ыарыьах, дьарамай бэйэлэригэр холооно суох кытаанах, эрдээх быьыыларынан киэн туттуох санаам кэлэр»
===Гассан===
* Сытаата
* Иккис сытаата
 
===Саша Мандаров===
*Мандаров саҥата
 
== Доҕоруом, дабай күөх сыырдаргын ==
*
 
== Тулаайах оҕо ==
*
[[Category:Суруйааччылар]]
[[Category:Дьон алпаабытынан]]
[[Category:Далан‎‎]]
***
== Далан айымньыларыттан сытааталар ==
*
Көҥүлтэн күндү бу Орто Аан Ийэ дойдуга туох да суох!
***
Кыыһы таҥара оҥостуу, киниэхэ үҥүү-сүктүү былыр-былыргыттан ордук үйэлээх, кини ордук күүстээх, кини ордук кэрэ! (Дьыл5ам миэнэ)
***
Дьон, икки атах, сыһыана диэн олус да5аны уустук… (Тыгын Дархан)
***
Ханнык баҕарар киһиэхэ баҕа санаа суох буоллаҕына, туох да тахсыбат, эрэй эрэ үөскүүр.
***
Саха тыла! Саха омук тылын сүмэтэ – Кулаковскай, Ойуунускай тыллара! Түҥ былыргы соҕурууҥҥу уордаах сахтары уонна хоту тымныы-тыйыс дьыбарын бииргэ ыпсаран сатаан холбообут, ону ойуулаан-оһуордаан, уустаан-ураннаан хомоҕой хоһоон, ыллам ырыа, кэрэ кэпсээн гыммыт мин төрөөбүт сахам тыла кэнэҕэһин-кэнэҕэс кэхтэн-эстэн хаалбакка, аан дойду норуоттарын муудараһыгар кыттыстар, киһи аймах культуратын фондатыгар аналлаах миэстэтин буллар…
***
Балык ыамнаах, киһи күннээх, бу Орто Аан Ийэ дойдуга тыыннаах сылдьар устатыгар үчүгэйдик олорон ааһар – ким барытын баҕата (Тыгын Дархан)
***
Киһи-киһи төрүөҕүттэн анала тус-туһунан.
***
Көҥүлү күөмчүлэтэртэн ордук ыарахан, онтон ордук куһаҕан, онтон ордук кыһыылаах-абалаах, ама, туох баарый?!(Тыгын Дархан)
***
Суох, киһиэхэ бар дьонуттан, төрөөбүт дойдутуттан ордук күндү бу күн анныгар туох да баар буолуон сатаммат эбит!
***
Киһиэхэ бу Орто дойдуга оҕотуттан ордук күндү, ама, туох баар буолуон сөбүй?(Тыгын Дархан)
***
Таптаһар дьоҥҥо таптал хаһан даҕаны бараммат.(Сурэх тэбэрин тухары)
***
Ааспыты билбэт киһи күннээҕи иһэ тоторунан сылдьар сүөһүттэн атына суох.(Тыгын Дархан)
***
Күн анныгар соҕотох киһи тыыннаах олороро олус ыархан. Үгүс киһи күргүөмүнэн, аймах-билэ дьону кытта үөрдүһэн олорортон ордук туох баар буолуой.
 
== Далан туһунан ==
* “Тыгын Дархан” романынан саха норуотун урукку өттүгэр биллибэтэх-көстүбэтэх историческай балаһатын арыйбыта…ааспыт историяны саҥаттан сыаналыырбытыгар кыаҕы биэрбитэ. Сэмэн Тумат
* Далан, былыргы өбүгэлэрбит олорон ааспыт олохторун халыҥ даҥынан саба хаппахтаммыт бүрүөһүнүн арыйа тардан сырдаппыт, биһиги историябыт сарсыардааҥҥы Чолбон сулуһа. Тумарча
[[Category:Далан‎‎]]
 
[[Category:Суруйааччылар]]
Төрдө — «https://sah.wikiquote.org/wiki/Далан»