Саха сомоҕо домохторо

А

Абааһы ытык хараҕын кыайан аахпатаҕар дылы
Абааһы кыыһа тардыылыктааҕар дылы
Абааһы аһаабыт сириттэн арахпатыгар дылы
Абааһы кыыһа мэһэмээннээх арыыттан куттаммытыгар дылы
Аҕатын туйаҕын хатарбыт
Аҕа баһын тосту олор
Аллараа сыҥаах буолар
Ала кулуну төрөтөр
Атахха биллэр

Б

Бытыгын быhа үктүөр диэри
Бэлэһэ кытарар
Бэдэр мэйии
Бэдэр дүлүҥ уҥуоргутуттан аһыырыгар дылы
Быар куустан олорума

Илин кэлин сиоэй буолар

Иһэ аһыйбыт
Иһигэр былас муостаах киирбит
Иэдэс биэрэр

К

Кутуругун кумунар
Кулуннаах биэ курдук куодарыһаллар
Кулгаах-харах иччитэ буол
Кулгааҕын тыаһат
Кулгааҕын сымнат
Кулугур кулгаахтаа
Кыһыл тылынан кыырар
Кэҕэ силин саҕа

Л

Лаҕычах курдук - Попов учуутал көрүҥүнэн кыра уҥуохтаах даҕычах курдук... киһи этэ. (С. Федотов).
Ласхах курдук - ласхах курдук намыһах уҥуохтаах тойон дьиэҕэ киирбитэ, хаҥас дьахталлар саҥардыы уһуктан сыыгынаһан эрэллэр эбит. (Софрон Данилов).
Лах гына олоро түстэ - атахха тэппитигэр лах гына олоро түстэ. Сөдүөччүйэ сыыр үрдүгэр таһааран оҕотун туруоран кэбиһээт, икки харатыттан ыга харбаабытынан сиргэ лах гына олоро түстэ. (А. Аччыгыйа).
Лоп бааччы - тугу эмэни төрүт билбэккин ыйыттаххына, кыратык тохтуу түһээт, лоп бааччы эппиэттиирэ. ХС.
Лоп курдук - лоп курдук икки чаас үлэлээтибит.
Лыык курдук - военкомат олбуорун иһигэр армияҕа ыҥырыллар саастаах уол аймах лыык курдук мустубут. Софрон Данилов
Лээби киһи - лээби киһи эбит, аны миэхэ илдьэ сылдьыбат буол.

М

Муҥнаахтар мустан муоралаабыттар -
Маала буол - эмиэ маала буоллахпына, илдьэллэр ини. СТДТ.
Маар айах - балык айах.
Мааны баккы - ыраас ыстаан, мааны баккы.
Маар буол
Мааркаҕын түһэн биэримэ - атын сиргэ баран мааркаҕын түһэн биэримэ.
Мааһын тап - Бурдук үүннэриитин мааһын табар саҥа кадрдар үөскээн тахсан иһиэ этилэр.
Маат барда - көр маат ылла.
Маат ылла - Скептиктэр билигин да хас хардыы аайы маат ылаллар Н. Апросимов
Маҕай аллаах - бу накаастааһыҥҥа сылдьыбыт дьоннор Көнчөх күүһүн-уоҕун, тулуурун көрөн, олус сөхпүттэр. Онтон кулуба Көнчөҕү көрөн: "Бу маҕай аллаах абааһыта арахсыбатах" -диэн саҥа аллайан хаалбыт.
Маҕалайа туолбат - баай баҕата хаммакка, маҕалайа туолбакка эбии оботуран, ордук кырыктанан испит. Софр. Данилов.
Маҕыйа түһэн баран - Сиидэркэ маҕыйа түһэн баран оҕонньор олорор устуулун түөрэ тэптэ. И. Гоголев.
Маҕыччы бэрдэр - аппа үөһээ сирэйэ хойуу баҕайы ычыкын этэ, оҕонньор маҕыччы бэрдэрэн, ону кыайан туораабакка хаалбыта... ХС.
Майгыта-сигилитэ алдьанна - Ыччат кэрэ кэскилин кэҕиннэриэ суох баара. Мантан сылтаан, баҕар, майгыта-сигилитэ алдьаныаҕа, -диэбит. Манчаары нор ном.
Манан ахан буолбатах - кыһын сиргэ хонор манан ахан буолбатах. Манан ахан киһи буолбатах.
Маҥай аллаах - бу маҥай аллаах сабачча буолуор диэри тылын кыһыытын, айаҕын абатын көрүҥ эрэ. П. Ойуунускай
Маҥкы маһын курдук күөрэс гын - Аргыылап оҕонньор маҥкы маһын курдук, эмискэ күөрэс гына түһүөхтээҕэ. Софр. Данилов.
Маҥнайгы хараҥаччы - ити куруһуок чилиэннэрэ саҥа олох сааһын маҥнайгы хараҥаччылара буоллахтара. Софр. Данилов.
Маҥнайгы хардыылар - Французскай боксаҕа маҥнайгы хардыылар оҥоһулуннулар. Саха Сирэ.
Мас акаары - маска баппат балай акаары.

Ө

Өлбүттээҕин быарын сиэн уойбут

С

Суола сойбут
Сэрии үрдүгэр буор ыспат
Саҥа хараҕынан көр
Саҥа сирэйи арый
Саҥа аллаҋда
Сокуон хараҕынан хаамп

Т

Таала кырыыламмыт
Тамыйах абааһыта кулуҥҥа чарапчыламмытыгар дылы
Тараҕайдар быттаспыттарыгар дылы
Тыас хомунар
Тараах иэннээ
Тумсун дулҕаҕа соттор
Тииһин сааҕын суунар
Тылгын минньит
Тыас биэрэр
Тыас хомунар
Тыынын иһиллээ

Улар мэйии

Ууну омурпут курдук
Уйатыгар уу киирбит

Ү

Үөһэ (өһө) тэстибит

Х

Халлааны таhыйар
Хой баһын туойар
Халлааҥҥа ураҕастанар
Хараҕын баайбыт
Харыйаны таҥнары соспут курдук

Ч

Чөккөөкү тугуттан эрэ иҥнибитигэр дылы

Ы

Ыт баһа көмүс кытахтан төкүнүйбүтүгэр дылы
Ыт баһын саҕа
Ыт атаҕын туппут (туттарбыт)

Э

Эмэһэтэ үөннүрбүт убаһаҕа дылы
Эмэһэтигэр чохтоох
Эрбэҕин үрдүгэр сэттэтэ эргитэр
Эһэ тириитэ тириилэммит